Cukai emas biasanya merujuk kepada cukai yang dikenakan apabila seseorang menjual atau membeli emas, terutamanya dalam bentuk pelaburan atau barang kemas. Di Malaysia, cukai yang sering dikaitkan dengan emas ialah Cukai Jualan dan Perkhidmatan (SST).
Cukai ini berbeza daripada zakat emas, yang merupakan kewajipan agama. Ramai penyimpan emas takut kalau-kalau urus niaga emas mereka akan dikenakan cukai, lebih-lebih lagi apabila jual dalam kuantiti besar.
Nota: Cukai emas berkaitan SST dikawal oleh Jabatan Kastam Diraja Malaysia (JKDM), manakala zakat emas ditentukan oleh pusat zakat negeri masing-masing.
Seterusnya, jom kita kenali apakah berita terkini tentang cukai emas bermula 1 Julai 2025.
Jenis-Jenis Emas yang Dikecualikan Cukai
Tidak semua emas dikenakan cukai. Berikut adalah kategori emas yang dikecualikan daripada SST berdasarkan penjelasan terkini daripada pihak berkuasa:
A. Barang Kemas Perhiasan Diri (Kod Tarif 7113)
- Cincin, gelang, rantai, loket, subang dan aksesori emas atau perak yang dipakai pada badan tidak dikenakan SST.
- Termasuk barang kemas baru dan terpakai.
B. Emas Pelaburan (Gold Bar, Dinar)
- Pembelian melalui Akaun GAP Public Gold → tiada SST dikenakan.
- Pembelian fizikal dari kedai berdaftar → bergantung kepada jenis produk dan pengkategorian kastam. Ada yang dikecualikan, ada yang tidak.
C. Barang Kemas Terpakai
- Transaksi antara individu atau kepada kedai emas terpakai biasanya tidak dikenakan SST.
D. Emas Yang Dijual Kembali
- Jual kepada individu → tidak dikenakan SST.
- Jual kepada syarikat/perniagaan berdaftar → SST mungkin dikenakan, bergantung kepada status penjual dan jenis emas.
E. Barang Perhiasan Rumah (Kod Tarif 7114)
- Contoh: tepak sirih, pemegang pintu, pinggan mangkuk emas/perak → akan dikenakan SST sebanyak 5% kerana bukan untuk perhiasan diri.
Contoh: Jual gelang lama kepada kedai emas terpakai di pekan → tiada SST. Tetapi jual pinggan emas antik kepada kedai → kemungkinan dikenakan SST 5%.
Apa Pula Perbezaan SST, GST dan Zakat Emas?
| Jenis | Siapa Kena Bayar | Bila Kena | Kadar |
|---|---|---|---|
| SST | Penjual berdaftar | Bila jual barang kemas baru | 8% |
| GST | Pengguna akhir (Dulu) | Dimansuhkan pada 2018 | 6% |
| Zakat Emas | Pemilik emas Muslim | Bila cukup nisab & haul | 2.5% |
Zakat emas adalah kewajipan agama bagi yang cukup syarat. Ia tak ada kaitan langsung dengan cukai kerajaan. Rujuk artikel yang saya tulis tentang cara kiraan zakat emas di sini.
Mitos: Semua emas kena cukai. Salah! Hanya emas dalam urus niaga tertentu saja dikenakan SST.
Bila Perlu Bayar Cukai (SST)?
- Pertama: Anda beli 10g melalui Akaun GAP di Public Gold → Tiada SST dikenakan.
- Anda jual cincin lama kepada Ar-Rahnu atau individu → Tiada SST dikenakan.
- Anda jual semula emas kepada kedai emas → mungkin dikenakan SST, bergantung kepada status penjual dan kedai.
Nota: SST dikenakan kepada penjual berdaftar, bukan individu biasa.
Penjelasan Praktikal & Keadaan Sebenar
Ramai penyimpan emas tertanya-tanya dalam situasi sebenar, bila mereka akan dikenakan SST. Ini beberapa contoh untuk rujukan:
- Situasi A: Anda beli cincin emas baru di butik eksklusif → tiada SST jika dikategorikan di bawah Kod Tarif 7113 (perhiasan diri).
- Situasi B: Jual pinggan mangkuk emas lama kepada kedai antik → mungkin dikenakan SST 5% kerana tergolong dalam Kod Tarif 7114 (perhiasan rumah).
- Situasi C: Beli dan jual emas melalui Akaun GAP Public Gold → tiada SST langsung, transaksi dibuat dalam sistem yang telus.
- Situasi D: Jual emas kepada individu/kawan → tiada SST kerana bukan urus niaga perniagaan berdaftar.
Nota Penting: Simpan semua resit pembelian emas. Ia boleh jadi bukti anda bukan peniaga sekiranya berlaku semakan cukai.
Cara Elak Cukai Secara Sah (Tips Sah!)
Untuk mengelakkan dikenakan cukai emas secara sah, berikut beberapa langkah bijak yang boleh anda amalkan:
Pertama, simpan dan jual semula emas anda melalui Akaun GAP (Gold Accumulation Program) seperti di Public Gold. Platform ini tidak mengenakan SST kerana transaksi dilakukan secara dalam talian dan dikategorikan sebagai emas pelaburan.
Kedua, jika anda ingin menjual emas, lakukannya secara peribadi kepada individu. Transaksi jenis ini tidak tertakluk kepada SST kerana ia bukan jual beli komersial.
Ketiga, jika anda perlukan tunai tetapi tidak mahu menjual emas, pertimbangkan untuk menggunakan kemudahan Ar-Rahnu. Anda boleh pajakkan emas dan tetap mengekalkan pemilikan emas tersebut tanpa dikenakan SST.
Nota: Elakkan sama sekali daripada mengelak cukai secara haram. Yang penting, fahami saluran sah, patuhi undang-undang dan pastikan urusan anda juga patuh syariah.
7. Q&A & Mitos Tentang Cukai Emas
Q: Semua emas dikenakan SST ke? A: Tidak. Hanya dalam jual beli emas baru oleh penjual berdaftar.
Q: Kalau saya jual gelang lama pada kawan? A: Tiada SST.
Q: Emas dalam Akaun GAP kena SST tak? A: Tidak. Akaun GAP Public Gold tiada SST dikenakan.
Q: Zakat emas tu wajib bayar ke? A: Ya, jika cukup syarat. Tapi tiada kaitan dengan cukai kerajaan.
Penutup
Cukai emas sering disalah anggap sebagai beban, tetapi hakikatnya ia hanya dikenakan dalam keadaan tertentu.
Selagi anda memahami peraturan asas seperti Kod Tarif 7113 dan 7114 serta memilih saluran yang sah seperti Akaun GAP atau urus niaga individu, anda tidak perlu risau tentang SST.
Sebagai penyimpan emas bijak, anda boleh menguruskan pelaburan emas dengan lebih tenang, patuh undang-undang dan bebas caj tersembunyi.
Nak mula simpan emas bebas cukai dan patuh syariah? 👉 Klik di sini untuk daftar Akaun GAP Public Gold anda